พระประธาน อารามหลวง เมืองไทย

[designbydx]

259.วัดพญาภู

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นตรี   
ชนิด : สามัญ   
นิกาย : มหานิกาย
แขวง/ตำบล : ในเวียง
เขต/อำเภอ : เมืองน่าน
จังหวัด : น่าน
พ.ศ.ที่สร้าง :    สร้างขึ้นปี พ.ศ. 1956
พิกัด : 18.77381, 100.77431      

***ขอให้เณรเปิดให้

วัดพญาภู เป็นวัดโบราณ สร้างเมื่อปีพุทธศักราช 1956 ตามพงศาวดารเมืองน่านกล่าวไว้ว่าพระยาภูเข็ง (พญาภู) แห่งราชวงศ์ภูคา เจ้าผู้ครองเมืองน่าน ได้สร้าง "วัดพญาภู" ต่อมาเจ้าผู้ครองเมืองน่านทุกพระองค์ได้ให้ความอุปถัมภ์วัดพญาภูตลอดมา ปีพุทธศักราช 2400 พระเจ้าอนันตวรฤทธิเดชเจ้าผู้ครองเมืองน่าน ได้บูรณปฏิสังขรณ์วัดพญาภู เช่น บูรณะพระเจดีย์ ลักษณะก่ออิฐถือปูน เป็นเจดีย์โบราณสถาน และมีพระพุทธรูปปฏิมากร ปางมารวิชัย สมัยเชียงแสน เป็นพระประธานในวิหาร ก่ออิฐถือปูนปิดทองคำเปลว ซึ่งเป็นพระประธานที่ใหญ่ที่สุดในจังหวัดน่าน ได้รับยกฐานะเป็นพระอารามหลวงเมื่อปีพุทธศักราช 2531

ที่มา : พระอารามหลวงเล่ม 2 กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม

[designbydx]

260.วัดพระธาตุแช่แห้ง

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นตรี   
ชนิด : สามัญ   
นิกาย : มหานิกาย
แขวง/ตำบล : ม่วงตึ๊ด
เขต/อำเภอ : ภูเพียง
จังหวัด : น่าน
พ.ศ.ที่สร้าง : สร้างขึ้นระหว่างปีพ.ศ. 1896
พิกัด : 18.75828, 100.79167      

***เปิดตลอด

วัดพระธาตุแช่แห้ง เป็นวัดโบราณ สร้างเมื่อปีพุทธศักราช 1896 โดยเจ้าพระยาการเมืองเจ้านครน่านสร้างพระเจดีย์บนดอยภูเพียงแช่แห้ง และอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุ 7 องค์ จากกรุงสุโขทัยมาประดิษฐานไว้ที่องค์พระธาตุ

ในปีพุทธศักราช 2019 เจ้าหลวงเท้าขาก่านได้บูรณปฏิสังขรณ์องค์พระเจดีย์ และหล่อเต้าปูนสำริดลักษณะเกลี้ยงกลมขนาดใหญ่ และทรงนำพระบรมสารีริกธาตุลงบรรจุไว้ในเต้าปูนสำริดนั้น จากนั้นขุดฐานลึกลงไป 1 วา แล้วอาราธนาพระบรมสารีริกธาตุ พระพิมพ์เงินพิมพ์ทองคำลงประดิษฐานไว้ในหลุมนั้น และก่ออิฐถือปูนเป็นเจดีย์ครอบขึ้นสูงเหนือผิวดิน 1 วา ต่อมาได้ก่อเจดีย์ครอบสูง 6 วา อีกขั้น


พุทธศักราช 2028 พระเจ้าติโลกราชเจ้าเมืองเชียงใหม่ โปรดให้ท้าวอ้ายยวมมาครองเมืองน่าน สร้างเจดีย์ครอบเจดีย์องค์เดิมให้สูงใหญ่กว่าเดิม คือ กว้าง 10 วา สูง 17 วา ใช้ระยะเวลา 4 ปี จึงแล้วเสร็จ และได้ทำการสมโภชพระเจดีย์ได้รับยกฐานะเป็นพระอารามหลวง เมื่อปีพุทธศักราช 2549

ที่มา : พระอารามหลวงเล่ม 2 กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม

[designbydx]

261.วัดบุญยืน

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นตรี   
ชนิด : สามัญ   
นิกาย : มหานิกาย
แขวง/ตำบล : กลางเวียง
เขต/อำเภอ : เวียงสา
จังหวัด : น่าน
พ.ศ.ที่สร้าง :  พ.ศ. 2329
พิกัด : 18.57082, 100.75189      

***เปิดตลอด

วัดบุญยืน สร้างเมื่อปีพุทธศักราช 2329 ตามตำนานกล่าวว่า เป็นวัดที่สร้างคู่กับการสร้างเมืองเวียงป้อ ซึ่งเมืองเวียงป้อสร้างขึ้นโดยพระยาป้อ เรียกชื่อเมืองตามผู้สร้างเมือง แต่นิยมเรียกกันว่า "เวียงสา" หรือ "เมืองสา" เดิมพระยาป้อได้สร้างวัดเป็นเพียงสำนักสงฆ์เล็ก ๆ ให้นามว่า "วัดบุญนะ" บริเวณที่ตั้งเดิมนั้นอยู่ด้านทิศใต้ของวัดบุญยืนปัจจุบันนี้ ต่อมาเจ้าฟ้าอัตถวรปัญโญ ผู้ครองนครน่าน เสด็จประพาสเวียงป๋อ (เวียงสา) ทรงเห็นว่าวัดบุญนะคับแคบไม่อาจขยายให้กว้างขวางได้ ประกอบกับเจ้าอาวาสขณะนั้นคือ พระอธิการนาย (ครูบานาย) และราษฎรได้เห็นพ้องต้องกันด้วย เจ้าฟ้าอัตถวรปัญโญจึงได้สร้างวัดใหม่ห่างจากวัดเดิมประมาณ 3 เส้น ทางด้านทิศเหนือบนฝั่งขวาของลำน้ำน่าน เมื่อปีพุทธศักราช 2329 บริเวณที่ตั้งมีป่าไม้สักสมบูรณ์ จึงได้ใช้ไม้สักสร้างวิหาร กุฏิสงฆ์และศาสนวัตถุอื่น ๆ เป็นต้น และพระราชทานนามวัดใหม่ว่า "วัดป่าสักงาม" ต่อมาโปรดให้หมื่นสรรพ ก่อสร้างพระวิหาร และสร้างพระพุทธรูปปางประทับยืนพระประธานในพระวิหาร หันพระพักตร์ไปทางด้านทิศเหนือ จึงเรียกชื่อวัดป่าสักงามว่า "วัดบุญยืน" ตามลักษณะพระพุทธรูป และโปรดให้เจ้าราชวงศ์เชียงของ เป็นผู้แกะสลักบานประตูใหญ่พระวิหารพระพุทธรูปไม้สัก พระพุทธรูปจำลอง เจ้าฟ้าอัตถวรปัญโญ และศาสนวัตถุอื่น ๆ อีกเป็นจำนวนมากพุทธศักราช 2345 ให้ก่อสร้างพระเจดีย์แบบลังกาติดกับพระวิหารทางด้านทิศใต้ และพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อพุทธศักราช 2347 ครั้นต่อมาพระอธิการใน (ครูบาโน) เจ้าอาวาส ได้ขออนุญาตเจ้าหลวงสาผู้ปกครองเมืองเพื่อก่อสร้างพระวิหารขึ้นอีกหลังหนึ่ง อยู่ด้านทิศตะวันออกของพระวิหารหลังใหม่เสร็จในปีพุทธศักราช2360


ครั้นพุทธศักราช 2451 เมืองสาได้รับฐานะเป็นกิ่งอำเภอ และพุทธศักราช 2461 ได้ยกฐานะเป็นอำเภอและเปลี่ยนชื่ออำเภอเป็นอำเภอบุญยืน ตามพระนามพระประธานวัดบุญยืน ได้มีการบูรณะซ่อมแซมพระวิหาร โดยพ่อเลี้ยงวงศ์บ้านป่ากล้วย เป็นช่างซ่อมแซมบูรณะ ต่อมาเมื่อปีพุทธศักราช 2480 เกิดฝนตกหนัก เป็นเหตุให้พระเจดีย์ทรุดและพังลงมา มีคณะศรัทธา นำโดยเจ้าราชบุตร ณ น่าน ได้บริจาคทรัพย์บูรณะ มีช่างหมื่นจีนหลมเป็นช่างก่อสร้างและซ่อมแซมบูรณะ เสร็จเมื่อปีพุทธศักราช 2482 และปีนี้ได้มีการเปลี่ยนชื่ออำเภออีกครั้ง โดยเปลี่ยนเป็นอำเภอเวียงสาตามชื่อเดิมที่ก่อสร้าง ปีพุทธศักราช 2484 คณะศรัทธาโดยการนำของพระครูสาราธิคุณเจ้าอาวาสและเจ้าคณะอำเภอเวียงสา เห็นว่าตลิ่งลำน้ำสาบริเวณหน้าวัดได้พังทลายอันเกิดจากน้ำเซาะ จะเป็นอันตรายต่อพระวิหาร จึงร่วมกับชาวบ้านและหน่วยงานราชการอื่น ๆ ได้ขุดคลองเปลี่ยนกระแสน้ำเพื่อมิให้เซาะตลิ่ง และพระครูสาราธิคุณเห็นว่า พระวิหารคับแคบไม่เหมาะสมในการประกอบสังฆกรรมของพระสงฆ์ จึงขอพระราชทานวิสุงคามสีมาครั้งใหม่ โดยย้ายพัทธสีมาเดิมไปผูกเข้ากับพระวิหารให้กว้างขวางขึ้น พระวิหารหลังเดิมจึงกลายสภาพเป็นพระอุโบสถเพื่อประกอบสังฆกรรม ได้รับยกฐานะเป็นพระอารามหลวง เมื่อปีพุทธศักราช 2539

ที่มา : พระอารามหลวงเล่ม 2 กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม

[designbydx]

262.วัดช่องลม พระอารามหลวง

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นตรี   
ชนิด : สามัญ   
นิกาย : มหานิกาย
แขวง/ตำบล : หน้าเมือง
เขต/อำเภอ : เมืองราชบุรี
จังหวัด : ราชบุรี   
พ.ศ.ที่สร้าง :  พ.ศ. 2411
พิกัด : 13.54285, 99.81615   

***ขอให้หลวงพี่เปิดให้

ประวัติวัดตามคำบอกเล่าของผู้สูงอายุว่าวัดนี้สร้างสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี แต่เดิมมีชื่อว่า วัดช้างล้ม เพราะทางทิศตะวันตกห่างจากวัดไปเป็นโรงช้างของทางราชการ ฝูงช้างได้ใช้บริเวณวัดเดินผ่านไปอาบน้ำกินน้ำที่แม่น้ำแม่กลองเป็นประจำ วันหนึ่งมีช้างเชือกหนึ่งเกิดพลาดไปติดหล่มล้มลงและเสียชีวิต ชาวบ้านจึงเรียกสถานที่นี้ว่าช้างล้ม(ช้างตาย) ต่อมามีผู้ศรัทธาสร้างวัดขึ้นได้ตั้งชื่อวัดตามสถานที่ว่า "วัดช้างล้ม"

ปี พ.ศ. 2457 สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรสเสด็จเยี่ยมเมืองราชบุรี ได้เสด็จมาที่วัดทรงพิจารณาเห็นว่าชื่อวัดช้างล้มไม่เป็นมงคลนาม จึงทรงตั้งใหม่ว่า "วัดช่องลม" ซึ่งได้ใช้มาจนทุกวันนี้

ตามหลักฐานทะเบียนวัดของจังหวัดมีว่าวัดช่องลมตั้งวัดเมื่อ พ.ศ. 2411 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา พ.ศ. 2482 และประกอบพิธีผูกพัทธสีมาเมื่อ พ.ศ. 2484

วัดช่องลมได้รับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ ให้ยกฐานะเป็นพระอารามหลวงตั้งแต่ พ.ศ.2532 เป็นต้นมา

ที่มา : พระอารามหลวงของไทย สมบัติ จำปาเงิน

[designbydx]

263.วัดสุรชายาราม (วัดหลุมดิน)

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นตรี   
ชนิด : สามัญ   
นิกาย : ธรรมยุต   
แขวง/ตำบล : หลุมดิน
เขต/อำเภอ : เมืองราชบุรี
จังหวัด : ราชบุรี   
พ.ศ.ที่สร้าง :  -
พิกัด : 13.56279, 99.81678

***ขอให้หลวงพี่เปิดให้


วัดนี้เดิมชื่อ "วัดหลุมดิน" เป็นวัดโบราณเก่าแก่สร้างมานานครั้งสมัยกรุงศรีอยุธยาหรือก่อนหน้านั้น ตั้งอยู่บนฝั่งขวาหรือฝั่งตะวันตกของแม่น้ำแม่กลอง

ท่านผู้หญิงอิ่ม ภริยาเจ้าพระยาสุริยวงศ์ไวยวัฒน์ ในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้เห็นวัดหลุมดินอยู่ในสภาพวัดร้าง สิ่งก่อสร้างถาวรวัตถุรวมทั้งปูชนียวัตถุทรุดโทรมจนไม่อาจสร้างให้กลับสภาพเดิมได้ ท่านจึงสร้างอุโบสถใหม่ห่างจากของเดิม 30 วา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้พระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อ พ.ศ. 2427

นอกจากนี้ ท่านผู้หญิงอิ่มยังได้สร้างพระพุทธรูปปางสมาธิเพชรเป็นพระประธานในพระอุโบสถ พระพุทธรูปยืนหน้าพระอุโบสถอีก 2 องค์ กุฏิ ศาลาการเปรียญ ศาลาท่าน้ำ หอระฆังก่ออิฐถือปูน และพระเจดีย์ 2 องค์ เมื่อขอพระราชทานนามวัดก็โปรดให้ชื่อวัดว่า "สุรชายาราม" (วัดของภริยาท่านเจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์) พร้อมทั้งโปรดให้ยกฐานะสถาปนาวัดขึ้นเป็นพระอารามหลวง ตั้งแต่ พ.ศ. 2427 เป็นต้นมา


ที่มา : พระอารามหลวงของไทย สมบัติ จำปาเงิน

[designbydx]

264.วัดคงคาราม

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นโท   
ชนิด : วรวิหาร
นิกาย : มหานิกาย
แขวง/ตำบล : คลองกระแซง
เขต/อำเภอ : เมือง
จังหวัด : เพชรบุรี
พ.ศ.ที่สร้าง :  -
พิกัด : 13.10393, 99.94275

***ขอให้หลวงพี่เปิดให้

เดิมเป็นวัดเก่าแก่ไม่ทราบประวัติ แต่ต้องมีมาก่อน พ.ศ.2363 เพราะมีหลักฐานจากหนังสือประวัติของพระโพธิวงศาจารย์ (ผ่อง) ซึ่งเป็นชาวเมืองเพชรบุรีเกิดในสมัยรัชกาลที่ 2 เรียนอักขรสมัยอยู่ในสำนักพระอาจารย์มีแห่งวัดคงคาราม ใน พ.ศ. 2363 แล้วบวชเป็นสามเณร แสดงว่าวัดนี้มีมาก่อน พ.ศ. ดังกล่าว และเป็นวัดที่เจริญรุ่งเรืองพอสมควรทีเดียว

ต่อมาในรัชกาลที่ 3 โปรดให้บูรณปฏิสังขรณ์แล้วสถาปนาเป็นพระอารามหลวง เนื่องจากวัดอยู่ใกล้น้ำจึงได้ถูกขนานนามว่าวัด "คงคาราม" ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาครั้งหลังสุด พ.ศ. 2522 เป็นวัดของเจ้าคณะจังหวัด จัดสอบธรรมสนามหลวง มีสำนักปริยัติธรรมสำคัญและมีโรงเรือนตัวอย่างประจำจังหวัดเพชรบุรี (คงคาราม) ของกระทรวงศึกษาธิการด้วย


ที่มา : พระอารามหลวงของไทย สมบัติ จำปาเงิน

[designbydx]

265.วัดคลองวาฬ

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นตรี   
ชนิด : สามัญ
นิกาย : มหานิกาย
แขวง/ตำบล : คลองวาฬ
เขต/อำเภอ : เมืองประจวบคีรีขันธ์
จังหวัด : ประจวบคีรีขันธ์
พ.ศ.ที่สร้าง :  -
พิกัด : 11.75018, 99.78942

***เปิดตลอด

วัดคลองวาฬสร้างเมื่อใดไม่มีหลักฐานแน่ชัด สันนิษฐานว่าสร้างในสมัยปลายกรุงศรีอยุธยาราว พ.ศ. 2300 เข้าใจว่าสร้างพร้อมกับเมืองคลองวาฬ (การสร้างเมืองสมัยก่อนนิยมสร้างวัดคู่กันไปด้วย)

ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์รัชกาลที่ 4 ราว พ.ศ. 2398 โปรดให้เปลี่ยนชื่อเมืองบางนางรมเป็นเมืองประจวบคีรีขันธ์ และโปรดให้ยุบเมืองคลองวาฬเป็นตำบลคลองวาฬ ขึ้นกับเมืองประจวบคีรีขันธ์มาจนปัจจุบัน

วัดคลองวาฬเมื่อแรกสร้างคงเป็นวัดประจำเมืองคลองวาฬบริเวณที่ตั้งมีต้นโพธิ์ใหญ่เป็นหลักฐาน ต่อมาได้ย้ายสถานที่สร้างวัดหลายครั้ง เสนาสนะที่สร้างขึ้นเป็นอาคารไม้ เมื่อย้ายไปตั้ง ณ ที่แห่งใหม่ต้องรื้อทิ้งจนไม่เหลือหลักฐานสำหรับโบสถ์ของเดิม สร้างเป็นโบสถ์น้ำหรือโบสถ์กลางน้ำ (อุทกุกเขปสีมา) ของคลองวาฬ ต่อมาทางวัดได้จัดสร้างโบสถ์ขึ้นใหม่เมื่อ พ.ศ. 2469 โบสถ์น้ำหมดความจำเป็นถูกปล่อยให้ทรุดโทรม หมดสภาพไปภายหลัง พ.ศ. 2480

วัดคลองวาฬได้รับพระบรมราชานุญาตให้ยกฐานะสถาปนาขึ้นเป็นพระอารามหลวงเมื่อ พ.ศ. 2528 เคยเป็นวัดของเจ้าคณะจังหวัดจัดให้มีการเผยแผ่ศีลธรรมแก่ประชาชนในรูปแบบต่าง ๆ ในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ได้จัดพิธีกรรมต่าง ๆ เป็นประจำเช่นการเวียนเทียนเทศนาปาฐกถาออกจารึกเผยแผ่ศีลธรรมตลอดจนให้ความร่วมมือสนับสนุนกิจการทางสังคมให้สิ่งอันเป็นสาธารณประโยชน์ด้วยที่เป็นลำดับมา

ที่มา : พระอารามหลวงของไทย สมบัติ จำปาเงิน

[designbydx]

266.วัดเกาะหลัก

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นตรี   
ชนิด : สามัญ
นิกาย : มหานิกาย
แขวง/ตำบล : ประจวบคีรีขันธ์
เขต/อำเภอ : เมืองประจวบคีรีขันธ์
จังหวัด : ประจวบคีรีขันธ์
พ.ศ.ที่สร้าง :  -
พิกัด : 11.79826, 99.7986

***ขอให้หลวงพี่เปิดให้

วัดนี้ตั้งชื่อตามตำบล เป็นวัดที่ชาวตำบลเกาะหลักสร้างขึ้นมีหลวงพ่อจ้อย ซึ่งเดินธุดงค์มาจากฝั่งตะวันออกเป็นผู้นำสร้างเมื่อใดไม่ปรากฏหลักฐาน แต่เป็นวัดที่ตั้งมาพร้อมกับเมืองประจวบคีรีขันธ์ เป็นวัดคู่บ้านคู่เมืองที่สำคัญ เป็นที่ศรัทธาอุปถัมภ์จากประชาชนอย่างมากเคยใช้เป็นที่ถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยาของข้าราชการ เป็นศูนย์กลางของจังหวัดทางราชการได้ใช้เป็นที่ประชุมอบรมข้าราชการและประชาชน และเป็นที่พึ่ง
ทางใจของทหารเพราะอยู่ใกล้เขตทหาร

วัดเกาะหลักได้รับพระบรมราชานุญาตให้ยกฐานะสถาปนาขึ้นเป็นพระอารามหลวงในรัชกาลปัจจุบัน ก่อน พ.ศ. 2525 เล็กน้อย

ที่มา : พระอารามหลวงของไทย สมบัติ จำปาเงิน

[designbydx]

267.วัดธรรมิการาม

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นโท
ชนิด : วรวิหาร   
นิกาย : ธรรมยุต
แขวง/ตำบล : ประจวบคีรีขันธ์
เขต/อำเภอ : เมืองประจวบคีรีขันธ์
จังหวัด : ประจวบคีรีขันธ์
พ.ศ.ที่สร้าง :  พ.ศ.2465
พิกัด : 11.81371, 99.79641

***ขอให้หลวงพี่เปิดให้

วัดนี้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2465 ผู้สร้างคือพระยาดำรงธรรมสาร (ใหญ่ วิเศษสิริ) และคุณหญิงดำรงธรรมสาร วัดเดิมตั้งอยู่หลังเขาช่องกระจก พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศรีทรงพอพระทัย โปรดให้พระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าหญิงอรพินท์เพ็ญภาควางศิลาฤกษ์พระอุโบสถแทนพระองค์ พร้อมพระราชทานพระราชทรัพย์สร้างปูชนียวัตถุในวัดหลายรายการ

วัดได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา พ.ศ. 2466 สร้างวัดเสร็จมีงานฉลองผูกพัทธสีมา พ.ศ. 2482 ในปี พ.ศ. 2485 เกิดน้ำท่วมใหญ่วัดเสียหายมาก เกือบเป็นวัดร้าง จนถึง พ.ศ. 2493 มีการบูรณปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่ วัดได้เจริญขึ้นจนได้รับการยกฐานะสถาปนาขึ้นเป็นพระอารามหลวงใน พ.ศ. 2503

ที่มา : พระอารามหลวงของไทย สมบัติ จำปาเงิน

[designbydx]

268.วัดเขาโบสถ์

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นตรี   
ชนิด : สามัญ      
นิกาย : มหานิกาย
แขวง/ตำบล : กำเนิดนพคุณ
เขต/อำเภอ : บางสะพาน
จังหวัด : ประจวบคีรีขันธ์
พ.ศ.ที่สร้าง :  พ.ศ.2440
พิกัด : 11.2116, 99.51077

***ขอให้หลวงพี่เปิดให้

วัดเขาโบสถ์ตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2440 เป็นวัดเก่าแก่คู่บ้านคู่เมืองมาตั้งแต่อำเภอบางสะพานยังเป็นเมืองกำเนิดนพคุณ ไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัดว่าผู้ใดสร้าง แต่ด้วยความวิริยอุตสาหะและความสามารถของเจ้าอาวาสและศรัทธาของประชาชนได้สร้างความเจริญรุ่งเรืองให้แก่วัดตลอดมา

วัดเขาโบสถ์ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาครั้งแรก พ.ศ.2447 ครั้งที่ 2 เมื่อ พ.ศ. 2522 ได้รับสถาปนาขึ้นเป็นพระอารามหลวงใน พ.ศ. 2527

นอกจากจัดการศึกษาพระปริยัติธรรมทั้งแผนกธรรมและบาลีแล้วยังจัดให้มีการเทศนาอบรมประชาชน จัดส่งพระธรรมทูตเข้าไปเยี่ยมเยียนตามหมู่บ้านต่าง ๆ พร้อมได้แสดงพระธรรมเทศนาหรือปาฐกถาธรรม จัดให้มีการศึกษาพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ จัดตั้งหน่วยพุทธมามกะผู้เยาว์ทำกิจกรรมต่าง ๆ ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ด้านสาธารณูปการได้สร้างสถานที่สาธารณะเป็นศาลาต่าง ๆ จัดตั้งห้องสมุดโรงเรียนและประชาชน จัดทุนสงเคราะห์นักเรียนระดับประถมและมัธยมตลอดจนช่วยสงเคราะห์ผู้ประสบภัยธรรมชาติ

ที่มา : พระอารามหลวงของไทย สมบัติ จำปาเงิน

#royalthaimonastery
#hikingthai

[designbydx]

269.วัดมหาธาตุวรวิหาร

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นตรี   
ชนิด : วรวิหาร   
นิกาย : มหานิกาย
แขวง/ตำบล : คลองกระแซง
เขต/อำเภอ : เมือง
จังหวัด : เพชรบุรี
พ.ศ.ที่สร้าง :  พ.ศ.2275-2301
พิกัด : 13.54756, 99.81404

***ปรับปรุง ไปมาเมื่อ ม.ค.66

วัดมหาธาตุวรวิหาร เป็นวัดที่มีความสำคัญ ทางด้านประวัติศาสตร์ ศิลปะและโบราณคดี ภายในพระวิหาร หลวงของวัด ประดิษฐานพระพุทธรูปสำคัญ คือหลวงพ่อศักดิ์สิทธิ์ วัดมหาธาตุ ด้านหลังพระวิหารหลวง คือพระปรางค์ 5 ยอด อยู่ภายในวิหารคต ทางด้านทิศใต้ของพระวิหารหลวง คือ พระวิหารน้อย และวัดมหาธาตุวรวิหารยังได้สร้าง พิพิธภัณฑ์ของวัดเป็นที่รวมศิลปะความเป็นมาต่างๆของวัดไว้ให้ผู้สนใจได้เข้าชม

พระวิหารหลวง สร้างในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลายรัชสมัยพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ (พ.ศ.2275-2301) ภายใน พระวิหารหลวงมีพระพุทธรูปที่สำคัญ คือพระพุทธรูปประธานทรงราชาภรณ์ นอกจากนี้ยังมีหลวงพ่อศักดิ์สิทธิ์วัดมหาธาตุ เป็นพุทธรูปปรางมารวิชัย หน้าตักกว้าง 8 นิ้ว หัตถ์ซ้ายถือพัด ประดับด้วยลายปูนปั้น รูปพระนารายณ์ทรงครุฑยุดนาค มี พญาวานรแบกครุฑอยู่อีกขั้นหนึ่งพื้นหลังเป็นลายกนก ก้านขดออกช่อลายหางโดเป็นรูปครุฑ นาค ยักษ์ ฯลฯ

พระวิหารน้อย เป็นสถาปัตยกรรมสมัยอยุธยา ฐานอ่อนโค้งทรงสำเภา ตั้งอยู่ระหว่างพระวิหารหลวงกับอุโบสถ เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูป หลวงพ่ออู่ทอง ศิลปะแบบอู่ทอง ปางมารวิชัย ที่ฐานมีลายปูนปั้นประดับกระจกสวยสด งดงาม เช่น รูปม.ร.ว.ศึกฤทธิ์ ปราโมช อดีตนายกรัฐมนตรีแบกฐานเป็นต้น ที่หน้าบันประดับด้วยลวดลายปูนปั้นวิจิตรงดงาม เช่นเดียวกับพระอุโบสถ และพระวิหารหลวง

พระปรางค์ 5 ยอด วัดมหาธาตุวรวิหาร มีพระปรางค์ 5 ยอด เป็นสัญลักษณ์สูงตระหง่านในเขตพุทธาวาส สามารถ มองเห็นได้แต่ไกลทั้ง 4 ทิศ วัดจากฐานถึงยอดนภศูลได้ 55 เมตร รอบฐานยาว 120 เมตร มีอายุราว 1,000 กว่าปี ภายในบรรจุ พระบรมสารีรักธาตุมาแต่อดีตกาล มีระเบียงคตรอบพระปรางค์เป็นรูปสี่เหลี่ยมจตุรัสในระเบียงคตมีพระพุทธรูปจำนวน 193 องค์ ประดิษฐานบนระเบียง พร้อมทั้งมีตัวแบกที่ฐานพระ ส่วนมากตั้งอยู่ใต้องค์พระพุทธรูปทางเครื่องไว้หลากหลาย สวยงาม พระพุทธรูปส่วนใหญ่เป็นศิลปะอยุธยาตอนปลาย และสกุลช่างเมืองเพชร พุทธลักษณะงดงามมาก

พิพิธภัณฑ์ ศาลา น.ส.อำพร บุญประคอง เป็นศาลาที่สร้างขึ้นใหม่ เพื่อเป็นพิพิธภัณฑ์ของวัดมหาธาตุวรวิหาร เพชรบุรี ภายในรวบรวมเครื่องลายคราม พระพุทธรูป แผ่นภาพพระบาทและสิ่งของมีค่าที่หายาก ตั้งแสดงไว้ และเปิดให้ ผู้สนใจเข้าชม

ที่มา : ป้ายในวัด

[designbydx]

270.วัดสัตตนารถปริวัตร

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นโท   
ชนิด : วรวิหาร   
นิกาย : ธรรมยุติ
แขวง/ตำบล : หน้าเมือง
เขต/อำเภอ : เมือง
จังหวัด : ราชบุรี   
พ.ศ.ที่สร้าง :  -
พิกัด : 13.53924, 99.82725

วัดสัตตนารถปริวัตร ได้สร้างขึ้นในสมัยเจ้าพระยาราชบุรี (กลั่น วงศาโรจน์) เป็นเจ้าเมืองราชบุรี ในสมัยระหว่างรัชกาลที่ 3-4 แห่ง กรุงรัตนโกสินทร์ ตั้งอยู่เชิงเขาสัตตนารถ ทิศตะวันออก เต็มชื่อว่า “วัดเขาสัตตนารถ"

ครั้นถึงรัชกาลที่ 5 ทางรัฐบาลได้ดำเนินการสร้างพระราชวังขึ้นที่เขาสัตตนารถ(เขาวัง) ซึ่งมีวัดเขาสัตตนารถตั้งอยู่ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ มีพระราชประสงค์จะให้มีการไถ่ถอนที่วัด คือ ทำผาติกรรมเพื่อให้พ้นจากที่ธรณีสงฆ์ สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ จึงได้ทำผาติกรรมวัดเขาสัตตนารถแล้วดำเนินการสร้างวัดทดแทนขึ้น ณ ที่แห่งใหม่

การสร้างวัดขึ้นมาใหม่นี้ได้ เริ่มเมื่อปี พ.ศ. 2414 สถานที่สร้างวัดเป็นที่ตั้งวัดโพธิ์งามหรือวัดกลางบ้าน ซึ่งเป็นวัดร้างอยู่ริมฝั่งแม่น้ำแม่กลอง ไม่มีพระภิกษุอยู่อาศัย ชำรุดทรุดโทรมมาก

ครั้นสมเด็จเจ้าพระยามหาศรีสุริยวงศ์ได้สร้างวัดขึ้นใหม่เสร็จเรียบร้อยแล้ว ได้ขนานนามว่า “วัดสัตตนารถปริวัตร” แปลว่า “วัดที่ เปลี่ยนไป หรือย้ายไปจากเขาสัตตนารถ” แล้วได้สถาปนาให้เป็น พระอารามหลวงชั้นโท ชนิดวรวิหาร ฝ่ายธรรมยุติกนิกาย ทรงพระกรุณา โปรดเกล้าฯ ให้นิมนต์พระเถระจากวัดโสมนัสวิหาร กรุงเทพมหานคร มาเป็นเจ้าอาวาส พร้อมด้วยพระภิกษุติตตามอีก 5 รูป

วัดสัตตนารถปริวัตร ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อ วันที่ 7 มีนาคม 2418 กำหนดเขตกว้าง 8 วา ยาว 12 วา และได้รับ พระราชทานใหม่อีกครั้งหนึ่งเมื่อวันที่ 31 สิงหาคม 2552

ที่ดินที่ตั้งวัดมี 9 ไร่ 3 งาน 1 ตารางวา

ที่มา : พระอารามหลวงแห่งอณาจักรสยาม, ลำจุล ฮวบเจริญ

[designbydx]

271.วัดไตรธรรมาราม

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นตรี   
ชนิด : สามัญ   
นิกาย : มหานิกาย
แขวง/ตำบล : ตลาด
เขต/อำเภอ : เมืองสุราษฎร์ธานี
จังหวัด : สุราษฎร์ธานี
พ.ศ.ที่สร้าง :  -
พิกัด : 9.13999, 99.3235

วัดนี้สร้างมานานไม่ต่ำกว่า 100 ปีเศษ ผู้สร้างวัดนี้คืออุบาสิกา 3 คน ชื่อนางเหลือ ถาวรสุข นางเภา และนางฉิม ทั้งสามเป็นหม้าย จึง ได้ชื่อว่า “วัดสามแม่หม้าย” ต่อมาพระปลัดสิทธิ์ ซึ่งเป็นเจ้าอาวาสได้ เปลี่ยนชื่อเป็น “วัดตรีศรัทธาวาส" แล้วกลับไปใช้ชื่อเก่า จนกระทั่งเดือน มีนาคม พ.ศ.2484 จึงได้เปลี่ยนมาใช้ชื่อ “วัดไตรธรรมาราม” ซึ่งยัง คงมีสัญลักษณ์เต็มคือ

ตรี และ ไตร = สาม


พระอุโบสถ หลังเก่าชำรุด มาก จึงสร้างขึ้นใหม่ตามแบบของ กรมศิลปากร (แบบ ก) กว้าง 12 เมตร ยาว 34 เมตร ส่วนพระประธานในพระอุโบสถสร้างมานาน ตั้งแต่สร้างวัด เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ที่หน้าพระอุโบสถหลังใหม่ มีพระพุทธรูปปูนปั้นองค์หนึ่ง หน้าตักกว้าง 3 วา 2 ศอก สูง 4 วา 1 ศอก 8 นิ้ว ภายในองค์พระบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ประดิษฐานอยู่ที่ โคนต้นโพธิ์ ซึ่งนำเมล็ดพันธุ์มาจากพุทธคยา ประเทศอินเดีย ปลูกไว้ที่ หน้าพระอุโบสถ พระพุทธรูปองค์นี้มีนามว่า “พระโพธิพุทธคยานุสรณ์" สร้างเสร็จมีพิธีฉลองเมื่อวันที่ 22 ตุลาคม พ.ศ.2507

ศาลาการเปรียญ มีขนาดกว้าง 16 เมตร ยาว 20 เมตร สร้าง เสร็จเมื่อปี พ.ศ.2516

วัดไตรธรรมาราม ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา ในเนื้อที กว้าง 40 เมตร ยาว 40 เมตร เมื่อวันที่ 31 มกราคม พ.ศ. 2505

ได้ประกอบพิธีผูกพัทธสีมา เมื่อวันที่ 16 เมษายน พ.ศ.2508 ได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานบรมราชานุญาตให้ ยกฐานะขึ้นเป็น พระอารามหลวง ตั้งแต่วันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2521

ที่ดินที่ตั้งวัดมีจำนวนทั้งสิ้น สิ้น 11 ไร่ 2 งาน

ที่มา : พระอารามหลวงแหน่งอณาจักรสยาม, ลำจุล ฮวบเจริญ

[designbydx]

272.วัดพัฒนาราม

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นตรี   
ชนิด : สามัญ   
นิกาย : มหานิกาย
แขวง/ตำบล : ตลาด
เขต/อำเภอ : เมืองสุราษฎร์ธานี
จังหวัด : สุราษฎร์ธานี
พ.ศ.ที่สร้าง : 9.14878, 99.32908

[designbydx]

273.วัดธรรมบูชา

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นตรี   
ชนิด : สามัญ   
นิกาย : ธรรมยุต
แขวง/ตำบล : ตลาด
เขต/อำเภอ : เมืองสุราษฎร์ธานี
จังหวัด : สุราษฎร์ธานี
พ.ศ.ที่สร้าง :
พิกัด : 9.14352, 99.32715

วัดธรรมบูชา แต่เดิมเป็นป่าดอนสำหรับฝังศพและเผาศพ ชาวบ้านในสมัยนั้นเรียกว่าป่าช้าตอนเรียบ เพราะเมื่อประมาณ 50 ปีเศษ ก่อนสร้างวัด ณ ที่นั้นเป็นที่ฝังศพของนักโทษประหารและเป็นที่รกชัฏมากเงียบสงัดวังเวงปราศจากผู้คน ต่อมาทิดปลื้มชาวบ้านแถบนั้นได้สร้าง ศาลาหลังคามุงจาก สำหรับพระภิกษุมาสวดพระอภิธรรมขึ้นสองหลัง จนมีพระภิกษุรูปหนึ่งไม่ปรากฏนามมาพักอาศัยอยู่ในบริเวณนั้น ชาวบ้านเลยนิมนต์ให้อยู่ประจำ และสร้างขึ้นเป็นวัดชื่อ “วัดดอนเรียบ” พร้อมกับ สร้างกุฏิหลังเล็กๆ ให้ท่านอาศัย ต่อมาเมื่อท่านได้ลาสิกขามีพระธุดงค์ จากวัดอื่นเข้ามาอาศัยอยู่ในปริวาสกรรม คือ หลวงพ่อปลอด เป็นเจ้า อาวาสรูปแรกของวัดนี้ จนกระทั่งมรณภาพ เมื่อท่านมรณภาพไปแล้ว สภาพวัดคล้ายวัดร้างอยู่ระยะหนึ่ง

เมื่อ พ.ศ.2448 มีพระภิกษุรูปหนึ่งมีนามว่า กรับ ญาณวีโร (ท่าน จางวางกรับ ปาลิต) พร้อมด้วยพระอีก 2 รูป เดินทางจากสงขลาไป กรุงเทพฯ เมื่อท่านทั้ง 3 รูป เดินทางมาถึงจังหวัดสุราษฎร์ธานี เห็นสภาพของวัตตอนเรียบก็รู้สึกพอใจในสถานที่ของวัด ท่านทั้ง 3 เป็น นักวิปัสสนาธุระ ครั้นถึงวันเข้าพรรษาท่านทั้ง 3 ก็มาจำพรรษาที่วัดตอนเรียบนี้ ชาวบ้านแถบนั้นประมาณ 40-50 คน ได้ช่วยถางป่าน้อยใหญ่ เพื่อจะสร้างบริเวณนั้นให้เป็นวัด เมื่อสร้างวัดพอเป็นหลักฐานจึงได้ขอตั้งวัด และขอเปลี่ยนชื่อวัดต่อเสนาบดีมหาดไทย ซึ่งในสมัยนั้น กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ยังเป็นกรมหลวงดำรงตำแหน่งนี้ ขณะนั้นกำลังเสด็จตรวจราชการทางมณฑลภาคใต้ จึงได้เปลี่ยนชื่อวัดตอนเรียบ ให้ใหม่เป็นวัดธรรมยุติการาม พระกรับได้ทำการบูรณปฏิสังขรณ์วัดนี้ อยู่ 4 ปี ร่วมกับเจ้าจอมพิณศรี สุพรรณศรี (พิณ ณ นคร) ในรัชกาลที่ 5 นางศรีสุพรรณดิส (จิ๋ว ณ นคร) นางชำนาญ พินิจคงคา (สิน แซ่หลี) คุณนายเกตุ นายฮก-นางตรึก สุวรรณกูล นายแดงนุ้ย นางแตงและ ทายกทายิกาอีกหลายท่าน

ในปี พ.ศ.2452 พระมหาวันเปรียญ 8 ประโยค ได้เดินธุดงค์ มาพักที่วัด พระกรับจึงได้มอบภาระทั้งหมดให้พระมหาวัน และท่านก็ เดินทางกลับเมืองนครศรีธรรมราช แล้วเดินทางเข้ากรุงเทพฯ และอยู่ ในกรุงเทพฯ จนลาสิกขา เมื่อพระมหาวันมาอยู่จำพรรษาตั้งแต่ พ.ศ.2552 ถึง พ.ศ.2454 และลาสิกขา ออกพรรษาในปีนั้นท่านก็เดินทางเข้ากรุงเทพฯ

ต่อมา พ.ศ. 2454 พระครูโยคาธิการวินิต (ทอง) ได้มาอยู่และ เป็นเจ้าอาวาส ในปี พ.ศ. 2457 เจ้าอาวาส ได้จัดทำแผนผังของวัดรายงานต่อสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส วัดบวรนิเวศวิหาร เมื่อสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส ได้ทรงรับรายงานและทรงเห็นชื่อว่าวัดธรรมยุติการาม ก็ไม่ทรงพอพระทัย โดยดำริว่าชื่อวัดนี้เป็นการเฉพาะหมู่เฉพาะคณะหนึ่งเท่านั้น ไม่เหมาะแก่สาธารณะ จึงมีลายพระหัตถ์ถึงกรมพระยาดำรงฯ ให้เปลี่ยนชื่อวัดเสียใหม่ว่าวัดธรรมบูชา และได้ใช้ชื่อว่าวัดธรรมบูชาตั้งแต่นั้นมาจนถึงปัจจุบัน ในปี พ.ศ. 2490 พระครูโยคาธิการวินิตก็มรณภาพ

ในปี พ.ศ.2490 ท่านเจ้าคุณพระธรรมวิโรจนเถร (พลับ) สมัยนั้นยังดำรงสมณศักดิ์เป็นพระครูสาสนภาณพินิจ ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาส และได้ปรับปรุงพัฒนาวัดตามลำดับมา จนได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทาน พระบรมราชานุญาต ให้ยกฐานะวัดขึ้นเป็นพระอารามหลวง ตั้งแต่วันที่ 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2491 ท่านดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาส รูปแรกของพระอารามหลวง และดำรงตำแหน่งเจ้าคณะจังหวัดฝ่าย ธรรมยุตรูปแรกด้วย จนกระทั่งถึง พ.ศ. 2498 ท่านก็มรณภาพ

ต่อมา พ.ศ. 2499 พระเทพสารสุธี (แสง ชุตินฺธโร ป.ธ. 5) ในสมัยนั้นยังดำรงสมณศักดิ์เป็นพระโชติธรรมวราภรณ์ ได้ดำรงตำแหน่งพระอารามหลวงแหน่งราชอากราจักรสาม

เจ้าอาวาสและเจ้าคณะจังหวัดสุราษฎร์ธานี (ธรรมยุต) จนถึงปัจจุบัน ท่านได้ปรับปรุงและสร้างเสนาสนะในวัดตลอดมา

พระอุโบสถ สร้างเสร็จเมื่อประมาณ พ.ศ. 2450 สร้างด้วยคอนกรีตเสริมเหล็ก ทรงประยุกต์ มุงด้วยกระเบื้องปูน สร้างในสมัยพระกรับ ญาณวีโร เป็นเจ้าอาวาสและถูกวาตภัยครั้งใหญ่ เมื่อ พ.ศ. 2505 ชำรุดทรุดโทรมมากยากแก่การจะบูรณะให้คงสภาพเดิมได้ จึงได้จัดการก่อสร้างพระอุโบสถ หลังใหม่ขึ้นโดยสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก (จวน อุฏฐายี) วัดมกุฎกษัตริยาราม กรุงเทพฯ เสด็จทรงวางศิลาฤกษ์ เมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2513 และเริ่มดำเนินการก่อสร้างเมื่อปี พ.ศ. 2519 ขณะนี้การ ก่อสร้างยังไม่แล้วเสร็จ

ศาลาการเปรียญ เป็นศาลาทรงไทยสร้างด้วยไม้ เสาคอนกรีต ยกพื้นสูงสร้างเมื่อ พ.ศ. 2496 และได้ขยายตัดแปลงให้กว้างขวางกว่า เดิม เพื่อสะดวกในการที่ประชาชนจะมาประชุมฟังธรรมและประกอบพิธี อื่นๆ ใน พ.ศ. 2499

หอระฆัง สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ.2470 โดยนางนึก วัดนี้มีเนื้อที่ตั้งวัดทั้งสิ้น 19 ไร่ 1 งาน 4.5 ตารางวา

ที่มา : พระอารามหลวงแห่งอณาจักรสยาม, ลำจุล ฮวบเจิรญ

[designbydx]

274.วัดพระบรมธาตุไชยา

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นเอก      
ชนิด : ราชวรวิหาร   
นิกาย : มหานิกาย
แขวง/ตำบล : เวียง
เขต/อำเภอ : ไชยา
จังหวัด : สุราษฎร์ธานี
พ.ศ.ที่สร้าง :
พิกัด : 9.38458, 99.18425

จากโบราณวัตถุโบราณสถานที่ยังปรากฏอยู่ ทราบได้ว่า วัดนี้มี มานานแล้วหลายยุคหลายสมัย คือ เกิดขึ้นแล้วร้างไป แล้วกลับฟื้นฟูขึ้น มาใหม่ สามารถแยกเป็นสมัยต่าง ๆ ได้ดังนี้

สมัยทวาราวดี ดูจากพระพุทธรูปศิลาขนาดใหญ่เท่าคน ระหว่าง พ.ศ.1000-1200

สมัยศรีวิชัย ดูจากองค์พระเจดีย์พระมหาธาตุแบบสมัยศรีวิชัย หรือแบบอินโดชวานีสในทางโบราณคดี ระหว่าง พ.ศ. 1200-1500

สมัยสุโขทัย ดูจากใบพัทธเสมาคู่แฝดปรากฏอยู่รอบ ๆ เขตพระ อุโบสถเดิมของวัด

สมัยกรุงศรีอยุธยา ดูจากพระพุทธรูปศิลาทรายแดง ซึ่งมีอยู่มาก มาย ขนาดโตกว่าธรรมดา

สมัยธนบุรี ดูจากศิลาจารึกในวัดอื่นที่ใกล้ๆ กัน แสดงถึงการ ทะนุบำรุงรักษาพระพุทธศาสนาในถิ่นนี้ทั่วๆ ไป

สมัยกรุงรัตนโกสินทร์ เข้าใจว่าถูกพวกพม่าข้าศึกทำลายไปใน รัชกาลที่ 1 ต่อมาในรัชกาลที่ 5 ได้ทำการฟื้นฟูและบูรณะขึ้นใหม่ และ บูรณะตกแต่งของเดิมให้คงสภาพที่ดีขึ้นและสร้างถาวรวัตถุขึ้นมาใหม่ แทนที่ชำรุดทรุดโทรมจนไม่สามารถบูรณะขึ้นใหม่ไต้ โดยพระชยาภิวัฒน์สุภัทรสังฆปาโมกข์ เจ้าคณะเมืองไชยาระหว่าง พ.ศ. 2435-2444 และการบูรณะได้สืบเนื่องมาเรื่อยๆ จวบจนกระทั่งปัจจุบันนี้ และได้รับ พระบรมราชานุญาตให้ยกขึ้นเป็นพระอารามหลวง ชั้นตรี ชนิดสามัญ ตั้งแต่วันที่ 28 พฤษภาคม พ.ศ. 2491 และเลื่อนฐานะเป็นพระอาราม หลวงชั้นเอก ชนิดราชวรวิหารตั้งแต่วันที่ 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2500

พระอุโบสถ สร้างเสร็จ พ.ศ. 2501 รูปทรงไทย เป็นคอนกรีด เสริมเหล็ก สร้างตรงแนวบริเวณพระอุโบสถเดิม เสมาคู่ที่เรียงรายรอบ พระอุโบสถเป็นของสมัยสุโขทัย ภายใน พระอุโบสถมีพระประธานเป็น พระพุทธรูปศิลาทราย ปางมารวิชัยสมัยอยุธยา พระอุโบสถหลังนี้หันหน้า ไปทางทิศตะวันตกต่างจากพระอุโบสถอื่นที่หันหน้าไปทางทิศตะวันออกเพราะว่าเมื่อกราบพระประธานแล้วก็ จะได้กราบพระบรมสารีริกธาตุ ที่บรรจุ ในพระบรมธาตุไชยาด้านหลังไปด้วย พร้อมๆ กัน

พระวิหารหลวง ตั้งอยู่ทางทิศ ตะวันออกขององค์พระบรมธาตุ สร้างยื่นล้ำเข้าไปในเขตพระวิหารคด ได้รับการบูรณะครั้งใหญ่ในสมัยพระชยาภิวัฒน์ พ.ศ. 2444 ภายหลังชำรุด ได้สร้างขึ้นใหม่ในที่เดิม เมื่อ พ.ศ. 2502 รูปทรงไทย คอนกรีตเสริม เหล็ก คงไว้แต่พระพุทธรูปและฝาผนังหลังพระพุทธรูปเท่านั้น

พระเจดีย์พระบรมธาตุไชยา เป็นพุทธเจดีย์สมัยศรีวิชัย สร้างตามลัทธิ มหายาน ประมาณ พ.ศ. 1300 เป็นพระ เจดีย์ที่ก่อสร้างด้วยอิฐ ลงรักปิดทองทั้งองค์ ตั้งอยู่ระหว่างพระอุโบสถกับพระวิหารหลวง ล้อมรอบด้วยวิหารคดทั้ง 4 ด้าน ฐานเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรมุข ส่วนยอดแบ่ง เป็น 3 ชั้น ลดหลั่นกันขึ้นไป ยอดเจดีย์ เป็นองค์ระฆังลักษณะรูป 8 เหลี่ยม ตั้งอยู่บนรูปดอกบัวขนาดใหญ่ ลงรักปิดทองลวดลายสวยงามยิ่ง นับว่าเป็น ปูชนียวัตถุอันสำคัญยิ่งของวัดนี้และเป็นที่เคารพนับถือของคนทั่วไป นอกจากนี้ก็ยังมี ศาลาการเปรียญ กุฏิสงฆ์ต่าง ๆ เป็นต้น ที่ดินที่ตั้งวัดมีจำนวนทั้งสิ้น 42 ไร่ 1 งาน

ที่มา : พระอารามหลวงแห่งราชอณาจักรสยาม, ลำจุล ฮวบเจริญ

[designbydx]

275.วัดสุวรรณคีรีวิหาร

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นตรี   
ชนิด : สามัญ
นิกาย : มหานิกาย
แขวง/ตำบล : เขานิเวศน์
เขต/อำเภอ : เมืองระนอง
จังหวัด : ระนอง
พ.ศ.ที่สร้าง :
พิกัด : 9.97941, 98.63773

วัดสุวรรณคีรีวิหารเในจังหวัดระนอง เดิมเป็นวัดราษฎร์สร้างในเดือนเมษายน พ.ศ. 2433 (ร.ศ. 109) ในสมัยรัชกาลที่ 5 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จ ประพาสหัวเมืองฝ่ายทะเลตะวันตก ทรงเห็นวัดสุวรรณคีรีทาราม (ชื่อเดิม ของวัด) ประสบภัยธรรมชาติและกลายเป็นวัดร้าง จึงโปรดให้พระยารัตน เศรษฐี ผู้ว่าราชการเมืองระนองจัดสร้างวัดนี้ขึ้นมาแทน พร้อมกับได้พระ ราชทานนามว่า วัดสุวรรณคีรีวิหาร แต่ประชาชนนิยมเรียกว่า วัดหน้าเมือง ตามลักษณะภูมิประเทศที่ตั้งวัด

วัดนี้ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อ พ.ศ. 2437 ด้านการศึกษาเปิดสอนพระปริยัติธรรมมาตั้งแต่ พ.ศ. 2480 มีหอสมุดสำหรับประชาชนขนาดใหญ่ เป็นที่ตั้งหน่วยอบรมของ จิตตภาวันและหน่วย อ.ป.ต. อีกด้วย

วัดได้รับยกฐานะเป็นพระอารามหลวงใน พ.ศ.2543 ฉลองใหญ่กันใน พ.ศ.2544

ที่มา : พระอารามหลวงของไทย, สมบัติ จำปาเงิน

[designbydx]

277.วัดชุมพรรังสรรค์

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นตรี   
ชนิด : สามัญ
นิกาย : มหานิกาย
แขวง/ตำบล : นาทุ่ง
เขต/อำเภอ : เมืองชุมพร
จังหวัด : ชุมพร
พ.ศ.ที่สร้าง : พ.ศ.2363
พิกัด : 10.50024, 99.17123

***ปรับปรุง คาดว่าแล้วเสร็จ ปี เม.ย. 2569

วัดชุมพรรังสรรค์ เดิมชื่อว่า “วัดราชคฤห์ดาวคะนอง” สร้างมา ประมาณ 160 ปี เมื่อ พ.ศ.2363 ผู้สร้างวัดนี้ คือ พระยาเพชรกำแพง สงคราม (ซุ้ย) ซึ่งเป็นผู้มีถิ่นฐานบ้านเกิดอยู่บ้านท่าตะเภาเหนือ และเป็นการสร้างเพื่อเทิดทูนองค์พระมหากษัตริย์ คือ รัชกาลที่ 3 และเป็น สัญลักษณ์ในการชนะศึกสงคราม คือเมื่อตีทัพพม่าแตกถอยหนีไปแล้ว ก็ถอยทัพกลับเมืองชุมพรมาถึงบริเวณวัดพอดีรุ่งอรุณของวันใหม่ ต่อมา เมื่อสร้างวัดแล้ว จึงให้ชื่อวัดว่า “วัดราชคฤห์ดาวคะนอง”

ต่อมาปี พ.ศ. 2500 คณะกรรมการสงฆ์จังหวัดชุมพรได้ประชุมขอเปลี่ยนชื่อ วัดเป็น “วัดชุมพรรังสรรค์” ให้สอดคล้องกับ “วัดสุบรรณนิมิต” ซึ่ง เป็นวัดประจำอำเภอเมืองชุมพร และหลังจากสงครามโลกครั้งที่ 2 เมื่อ พ.ศ.2484 แล้ว วัดชุมพรรังสรรค์ จึงได้เริ่มการพัฒนาเจริญขึ้นมาเป็น ลำดับ ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อประมาณ พ.ศ. 2380 และ ยกฐานะเป็นพระอารามหลวง ตั้งแต่วันที่ 13 สิงหาคม 2525

พระอุโบสถ สร้างประมาณ พ.ศ. 2450 และได้ปฏิสังขรณ์ใหม่ เมื่อ พ.ศ. 2492 สมัยอดีตเจ้าอาวาส รูปที่ 2 ครั้นเจ้าอาวาสรูปที่ 2 ถึง แก่มรณภาพแล้ว อดีตเจ้าอาวาสรูป ที่ 3 ก็ได้ดำเนินการก่อสร้างต่อมา จนสำเร็จเมื่อ พ.ศ. 2500 ขนาด กว้าง 12.50 เมตร ยาว 28 เมตร ลักษณะทั่วไป เป็นโบสถ์ขนาดใหญ่ทรงไทยใช้อิฐโบราณแผ่นใหญ่ เป็น วัสดุในการก่อสร้าง เสาสี่เหลี่ยมและผนังก่ออิฐถือปูนแบบโบราณ หลังคา หล่อด้วยคอนกรีตเสริมเหล็กมุงด้วยกระเบื้องดินเผาสีน้ำตาลและเขียว มีช่อฟ้าในระกาทำด้วยไม้สักลงรักปิดทอง บานประตูทำด้วยไม้สักมี 4 ช่อง และบานประตูแต่ละบานมีรูปแกะสลักเป็นลวดลายกนก มีรูป ยักษ์เฝ้าประตูเรียกกันว่ายักษ์ทวารบาลขี่คชสีห์ข้างละบาน ส่วนหน้าต่างทำด้วยไม้สักมีทั้งหมด 12 ช่อง หน้าต่างทุกบานเขียนเป็นลวดลายรดน้ำ ทำด้วยทองธรรมชาติมีรูปเทพบุตรยืนถือพระขรรค์บ้าง เป็นรูปเทวดา เหน็บพระขรรค์ยืนประนมมือบ้าง ภายใต้รูปเทวดาเขียนเป็นภาพประกอบ คำบรรยายภาษิตไทยโบราณ 1 ภาษิต ทุกช่อง อาทิเช่น รักดีหามจั่ว รักชั่วหามเสา เป็นต้น

พระวิหาร สร้างเสร็จประมาณ พ.ศ. 2450 มีขนาดกว้าง 9*9 เมตร ลักษณะทั่วไปเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนแบบจีนโครงสร้างหลังคาไม้ มุงด้วยกระเบื้องรางดินเผา ปัจจุบันใช้เป็นตึกห้องสมุด

หมู่พระเจดีย์ 11 องค์ ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกภายในวัดมี พระเจดีย์องค์ใหญ่อยู่ตรงกลาง มีพระเจดีย์องค์เล็กๆ 10 องค์ เรียงราย รอบพระเจดีย์องค์ใหญ่ สร้างเมื่อประมาณ พ.ศ. 2450 ลักษณะโครงสร้าง แบบลังกาวงศ์เป็นเจดีย์ก่ออิฐถือปูน ท่านเจ้าอาวาสองค์ก่อนได้อัญเชิญ พระบรมสารีริกธาตุมาจากประเทศลังกา บรรจุไว้ในพระเจดีย์และได้จัด งานฉลองเป็นการใหญ่เมื่อปี ร.ศ. 122

วัดนี้มีเนื้อที่ตั้งวัดทั้งสิ้น 15 ไร่ 1 งาน 92 ตารางวา

ที่มา : พระอารามหลวงแห่งราชอณาจักรสยาม, ลำจุล ฮวบเจริญ

[designbydx]

279.วัดขันเงิน

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นตรี   
ชนิด : สามัญ
นิกาย : มหานิกาย
แขวง/ตำบล : วังตะกอ
เขต/อำเภอ : หลังสวน
จังหวัด : ชุมพร
พ.ศ.ที่สร้าง : พ.ศ. 2369
พิกัด : 9.95763, 99.07601

วัดขันเงินไม่มีหลักฐานแน่ชัดเกี่ยวกับการสร้างวัดประมาณ ว่าสร้างในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ต้นรัชกาลที่ 3 ราว พ.ศ. 2369 สิ่งที่ เป็นหลักฐานเดิมมีอุโบสถหลังเก่าและพระประธานที่ประชาชนเรียกว่า หลวงพ่ออินทร์หรือพ่อหลวงอินทร์ ต่อมาเมื่อมีการสร้างอุโบสถหลังใหม่ ที่เรียกว่า โบสถ์น้อย ก็ได้อัญเชิญท่านเข้าประดิษฐานเมื่อ พ.ศ. 2514

เขตวัดทางด้านทิศเหนือติดกับแม่น้ำหลังสวนมาก เวลาล่วง มาที่ดินได้ถูกน้ำเซาะตลิ่งพังเสียหายไปประมาณ 10 ไร่ (ของเดิมมี 43 ไร่เศษ) แต่ได้งอกเพิ่มเติมประมาณ 5 ไร่ มีผู้ซื้อที่ดินบริจาคให้วัดอีก 6 ไร่เศษ ฐานะของวัดเจริญขึ้นเป็นลำดับ

ที่มา : พระอารามหลวงของไทย, สมบัติ จำปาเงิน

[designbydx]

280.วัดราชบุรณะ

ลำดับชั้น : วัดพระอารามหลวงชั้นตรี   
ชนิด : สามัญ
นิกาย : มหานิกาย
แขวง/ตำบล : ท่ามะพลา
เขต/อำเภอ : หลังสวน
จังหวัด : ชุมพร
พ.ศ.ที่สร้าง :
พิกัด : 9.93906, 99.04048

วัดราษฎร์บูรณาราม เดิมชื่อว่า "วัดเขาห่อ" เพราะมีภูเขาล้อมรอบ สร้างเมื่อปีพุทธศักราช 2296 ต่อมาพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อปีพุทธศักราช 2365 พร้อมทั้งได้พระราชทานพระประธานในพระอุโบสถ พระนามว่า "พระพุทธสิงห์"และทรงพระราชทานนามวัดว่า "วัดราชบูรณาราม"

ต่อมาโนสมัยเจ้าคุณภัทรธรรมธาดา เจ้าคณะจังหวัดชุมพร ได้ดำเนินการเปลี่ยนชื่อจาก วัดราชบูรณาราม เป็น "วัดราษฎร์บูรณาราม" ตั้งแต่นั้นมา ได้รับยกฐานะเป็นพระอารามหลวง เมื่อปี พุทธศักราช 2551

สิ่งสำคัญในพระอาราม

พระอุโบสถ เป็นอาคารไม้ ลักษณะทรงโรง หลังคามุงกระเบื้อง

พระประธาน ในพระอุโบสถ เป็นพระพุทธรูป ปูนปั้นปางมารวิชัย (ปัจจุบันเปลี่ยนแล้ว)

พระเจดีย์รัตนตรัย ลักษณะก่ออิฐถือปูน ทรงระฆังคว่ำ ย่อมุมไม้สิบสอง ภายในประดิษฐาน พระพุทธสิหิงค์จำลอง

พระเจดีย์พ่อท่านในกุฎี ลักษณะก่ออิฐ ถือปูน ย่อมุมไม้สิบหก ฐานมีข้าง 4 เศียร บูรณะในสมัยรัชกาลที่

ศาลาการเปรียญ เป็นอาคารคอนกรีต เสริมเหล็ก หลังคามุงกระเบื้อง ประดับช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปปางนาคปรก

หอระฆัง เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก ทรงจตุรมุย หลังคามุงกระเบื้อง

ที่มา : พระอารามหลวง เล่ม 2, กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม